Verkoop jy jou primêre woonhuis?

Die Agtste Bylae van die Inkomstebelastingwet, wat kapitaalwinsbelasting hanteer, maak voorsiening vir uitsluiting van aanspreeklikheid op enige winste wat op die verkoop gerealiseer word deur ‘n belastingpligtige van ‘n primêre woning op die eerste R2 miljoen van sodanige winste. Daar is egter verskeie meer komplekse vrae wat dikwels ontstaan in die bepaling van enige wins, en ons ondersoek sommige van dit in meer detail hieronder.

Hoe dikwels kwalifiseer jy?

Hier is geen beperking op die aantal kere wat ‘n persoon kan kwalifiseer vir die uitsluiting van R2 miljoen nie, selfs gedurende dieselfde jaar van aanslag. Dit geld elke keer as ‘n primêre woonhuis verkoop word, en daar is geen lewenslange limiet nie. ‘n Persoon kon dus kwalifiseer vir meer as een primêre woonhuis uitsluiting in ‘n jaar van aanslag indien verskeie primêre woonhuise in daardie jaar verkoop is.

Wanneer meer as een persoon ‘n belang in ‘n primêre woonhuis het?

Die winsdrempel werk op ‘n “per primêre woning” basis en nie op ‘n “per persoon wat ‘n belang in die primêre woonhuis besit”. Hierdie vereiste beteken dat wanneer twee individue byvoorbeeld ‘n gelyke belang in dieselfde primêre woonhuis het, elkeen geregtig sal wees op ‘n primêre woonhuis uitsluiting van ‘n maksimum van R1 miljoen. Hierdie situasie sal tipies van toepassing wees op gades wat in gemeenskap van eiendom getroud is.

Wanneer meer as een persoon ‘n belang in dieselfde woonhuis het, word die primêre woonhuis uitsluiting en die opbrengs drempel slegs verdeel tussen daardie persone wat die woonhuis as hul primêre woning bewoon het.

Slegs een woonhuis op ‘n slag?

Slegs een woonhuis mag ‘n persoon se primêre woning wees vir enige tydperk waartydens daardie persoon meer as een woonhuis besit het. Hierdie vereiste beteken dat daar nooit ‘n oorvleuelende  tydperk kan wees wanneer een persoon twee wonings besit en beide as primêre woonhuise gebruik nie.

Grootte van residensiële eiendom?

Die primêre woonhuis uitsluiting is slegs van toepassing op soveel van die eiendom wat nie twee hektaar oorskry nie. Vir grond wat twee hektaar oorskry, sal dit nodig wees om die kapitaalwins toeskryfbaar aan die twee hektaar gedeelte te bepaal en die uitsluiting van R2 miljoen net teen daardie gedeelte toe te pas. Die grond moet hoofsaaklik gebruik word vir huishoudelike of privaat doeleindes saam met die woonhuis. Voorbeelde sluit in grond wat ‘n swembad, tennisbaan of stalle bevat.

Afhangende van die feite van elke geval, is daar verskeie potensiële slaggate in die hantering van die primêre woonhuis uitsluiting, en huiseienaars word aangeraai om professionele hulp te betrek wanneer sulke sake hanteer word.

Hierdie artikel is ʼn algemene inligtingsblad en moet nie as professionele advies beskou word nie. Geen verantwoordelikheid word aanvaar vir enige foute, verlies of skade wat ondervind word as gevolg  van die gebruik van enige inligting vervat in hierdie artikel nie. Kontak altyd ʼn finansiële raadgewer vir spesifieke en gedetailleerde advies. (E&OE)